Babcia, kochana, starsza osoba, niezbyt zorientowana w świecie finansów, rozwiązała lokatę 3 miesięczną, oprocentowaną na 4,5%. Notabene założyła lokatę pod wpływem mojej opinii o tym, że jest to obecnie najlepsza lokata na rynku. Babcia do niedawna wróg publiczny numer jeden banków i "tych innych oszustów". Kochana Staruszka przyszła dzisiaj do mnie, może nie z wyrzutem, ale z żalem i rozgoryczeniem, że została oszukana. Bo ona "może i jest stara i niedowidzi , ale liczyć to potrafi" - to jej słowa. Strasznie mnie to zaniepokoiło i od razu zaczęłam dopytywać, co się stało.
Okazało się, że babcia dostała tylko 92,87 zł odsetek od ulokowanych 10 000 zł. A przecież już w podstawówce dzieci wiedzą, że 4,5% ze 10 000, to 450 zł!! Babcia była co najmniej zniesmaczona oszustwem jakie ją spotkało. Potwierdziły się jej wcześniejsze twierdzenia, że banki to samo zło i tylko żerują na klientach. Jeśli ktoś na tym układzie zarabia, to tylko one!
No i jak tu się z Babcią nie zgodzić. Przecież logika rozumowania jest dobra. To tylko niedostateczna wiedza o finansach, spowodowała rozgoryczenie i zawód.
Chociaż może niektórym trudno w to uwierzyć, Babcia nie jest jedyną osobą, która takiej wiedzy nie posiada. Dziwić to nie powinno, ponieważ jak pokazują liczne badania wiedza finansowa u nas kuleje. Z ciekawości sprawdziłam i jak się okazało nawet wikipedia, jedno z podstawowych źródeł wiedzy przeciętnego Polaka z dostępem do internetu, przy haśle oprocentowanie rachunku nie podaje sposobu liczenia tego %. Dlatego dzisiaj wpis z elementarza finansowego.
Oprocentowanie zawsze podawane jest w skali roku
Zarówno oprocentowanie rachunków, jak i lokat, kredytów, kart kredytowych, obligacji itp. podawane jest zawsze jako oprocentowanie roczne. To znaczy, że nasze 10 000 zł, zainwestowane na 4,5%, da nam 450 zł, ale po roku deponowania. Innymi słowy i w dużym uproszczeniu - lokata zakładana na 3 miesiące (1/4 roku) daje nam 1/4 podanego oprocentowania, czyli w przypadku babci 1,13 % a to daje 112,50 zł.
Oprocentowanie nominalne, efektywne, czy może rzeczywiste
W przypadku lokat rozróżnić należy trzy podstawowe rodzaje oprocentowania: nominalne, efektywne i rzeczywiste. Zazwyczaj podawane jest to pierwsze, które de facto nie pokazuje nam całego obrazu sytuacji. Dla przeciętnego Kowalskiego najbardziej przydatne byłoby oprocentowanie rzeczywiste, a więc takie, które uwzględnia prawdziwą wysokość naszego zarobku, po uwzględnieniu czasu lokowania środków, obciążeń podatkowych i inflacji.
W przypadku środków ulokowanych przez Babcie nominalnie na 4,5%, oprocentowanie efektywne wyniosło: 0,93%. To olbrzymia różnica. Babcia mając te informacje wcześniej być może w ogóle nie skorzystałaby z tej lokaty. Dlatego zawsze warto sobie przekalkulować podawane przez bank oprocentowanie.
Ten straszny Belka
Marek Belka, obecnie prezes Narodowego Banku Polskiego, wsławił się w świecie finansów wprowadzeniem podatku od zysków kapitałowych, zwanego od nazwiska "twórcy" - podatkiem belki. To właśnie ten straszny podatek dodatkowo pomniejszył zarobek mojej Babci. Te pierwotnie wyliczone 114,66 niestety zostało jeszcze pomniejszone o 19% podatku, czyli kwotę 21,79. I w ten oto sposób Babci na pocieszenie zostało 92,87 zł. I wszystko jasne.
Ale to jeszcze nie wszystko. Po zmianach w ordynacji podatkowej, wprowadzających nowe zasady zaokrąglania podatku, ten podatek dodatkowo stał się "zabójca" naszych oszczędności. Może się bowiem zdarzyć - sama jestem dobrym przykładem - że podatek wyniesie 100%. Okazuje się bowiem, że przy bardzo małej kwocie odsetek - dokładnie chodzi o 1 gr - wyliczony podatek w wysokości 19% wynosi 1 gr. I tu się pojawia pytanie o sprawiedliwość takiego podatku- który jednym zabiera 19% a innym nawet 100% zarobionych odsetek!
Oprocentowanie lokat, a oprocentowanie kredytów
Co do zasady lokaty oprocentowane są niżej niż kredyty bankowe. Ta różnica pomiędzy oprocentowaniem, jakie bank daje właścicielom depozytów, a jakie pobiera od kredytobiorców - to podstawowe źródło dochodu banków.
Od czego zależy oprocentowanie
Oprocentowanie to pochodna stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego. Stopy procentowe ustalane są przez Radę Polityki Pieniężnej i ich głównym celem jest zapewnienie stabilności polskiej gospodarce, a dokładnie utrzymanie stabilnego poziomu cen. Stopy procentowe ustalane są od 26 lutego 1998r.
Aktualna wartość stóp procentowych wynosi odpowiednio
- stopa referencyjna 2,5%
- stopa lombardowa 4,0%
- stopa depozytowa 1,0%
- stopa redyskonta weksli 2,75%
Dla zwykłego Kowalskiego najistotniejsza jest Stopa lombardowa, która jest podstawą do określenia maksymalnego oprocentowania kredytów i pożyczek - zgodnie z przepisami tzw. ustawy antylichwiarskiej - od 20 lutego 2006 roku maksymalna wysokość odsetek nie może przekroczyć czterokrotności stopy lombardowej, czyli obecnie 16%.
Kapitalizacja odsetek
To kolejny ważny punkt jeśli mówimy o oprocentowaniu lokat i depozytów. Od częstotliwości kapitalizacji zależą nasze przychody. Kapitalizacja jest to dopisanie odsetek do kapitału. Im częściej się to dzieje tym lepiej ponieważ dopisane odsetki są również oprocentowane, a to oznacza, że mamy naliczane odsetki od odsetek. Jest to magia procentu składanego, o czym będzie w dalszej częsci tego wpisu.
Większość lokat terminowych obecnie w swej nazwie zawiera informację o terminie kapitalizacji. Z reguły jest to okres lokaty. Coraz rzadziej widzimy pozostałości po czasach obchodzenia podatku belki, tzw. lokaty z codzienną kapitalizacją. Kiedyś pomagały uniknąć płacenia odsetek. Dzisiaj nie mają już tak istotnego znaczenia - no chyba, że przy naprawdę dużych depozytach.
Co istotne, większość lokat jakie zakładamy w bankach, to lokaty z automatycznym odnowieniem, co oznacza, że po upływie podstawowego okresu deponowania, lokata jest automatycznie przedłużana na kolejny, taki sam okres, ale - co ważne - już z innym, z reguły niższym oprocentowaniem!
Aby jasno zobrazować przykład różnicy w kapitalizacji posłużę się przykładem 3 lokat rocznych, na kwotę 10 000 zł, oprocentowanych na 5%. Kapitalizacja następować będzie odpowiednio co 1, 3, 6 i 12 miesięcy. Odsetki uzyskane z pozornie takich samych lokat będą się kształtować następująco:
- lokata 12 miesięczna z kapitalizacją na koniec okresu przyniesie nam 500 zł odsetek
- lokata 12 miesięczna z kapitalizacją co pół roku przyniesie nam 506,25 zł odsetek
- lokata 12 miesięczna z kapitalizacją co 3 miesiące przyniesie nam 509,45 zł odsetek
- lokata 12 miesięczna z kapitalizacją co miesiąc przyniesie nam 511,62 zł odsetek
- Lokata z kapitalizacją na koniec okresu przyniesie nam dokładnie 5% czyli 500 zł odsetek, które zostaną dopisane po zakończeniu lokaty.
- Lokata z kapitalizacją co pół roku przyniesie nam dokładnie 2,5% odsetek po pół roku, czyli 250 zł. Ale za kolejne pół roku dostaniemy już 256,25 zł odsetek, ponieważ przez następne pół roku pracować będzie większa kwota na lokacie - nie początkowe 10 000 ale 10 250 zł - czyli kapitał powiększony o odsetki.
- Lokata z kapitalizacją co 3 miesiące przyniesie nam 1,25% po 3 miesiącach, czyli 125 zł. Od 4 miesiąca na lokacie będzie już pracować 10 125zł. Za kolejne 3 miesiące sytuacja się powtórzy - zostanie nam dopisane 126,56 zł i przez kolejne miesiące pracować będzie już kapitał w wysokości 1 251,56zł itd. itd.
- Podobnie ma się sytuacja z lokata z kapitalizacją comiesięczną. Już bowiem po pierwszym miesiącu zostają nam dopisane odsetki, które od następnego miesiąca pracują na nasze zyski.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz